Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο υπολογίζεται με βάση το εμβαδόν της αυθαίρετης κατασκευής ή χρήσης, επί την τιμή ζώνης που ισχύει στην περιοχή του ακινήτου, επί το συντελεστή 15 % και επί μια σειρά άλλων συντελεστών (συντελεστές τετραγωνιδίων) που ορίζονται στον πίνακα υπολογισμού βάσει του Νόμου 4014/2011.
Αυτοί οι συντελεστές διαμορφώνονται με βάση τις παρακάτω παραμέτρους:
- Την ύπαρξη ή μη οικοδομικής άδειας.
- Το αν η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση είναι σε οικόπεδο εντός σχεδίου, εντός οικισμού ή όχι.
- Τη χρήση του κτιρίου, αν πρόκειται δηλαδή για κύρια και μοναδική κατοικία ή αν πρόκειται για άλλη κατοικία, ή για τουριστικές, βιομηχανικές ή για λοιπές υπηρεσίες.
- Το είδος της υπέρβασης και το ποσοστό αυτής σε σχέση με τα επιτρεπόμενα στοιχεία όπως προκύπτουν από τους ισχύοντες όρους δόμησης της εκάστοτε περιοχής.
- Την ύπαρξη κολυμβητικής δεξαμενής (πισίνας).
- Την παλαιότητα της αυθαίρετης κατασκευής ή χρήσης.
- Τον κοινωνικό παράγοντα, εάν δηλαδή το κτίριο αποτελεί κύρια και μοναδική κατοικία ατόμου ΑΜΕΑ σε συνδυασμό με εισοδηματικά κριτήρια.
- Την ύπαρξη λοιπών πολεοδομικών και κτιριολογικών παραβάσεων.
Ο τύπος βάσει του οποίου υπολογίζεται το ειδικό ενιαίο πρόστιμο είναι «Τετραγωνικά μέτρα Χ 15% Χ τιμή ζώνης Χ συντελεστές τετραγωνιδίων» και υπολογίζεται για κάθε αυτοτελή ιδιοκτησία προσθέτοντας τα επιμέρους τετραγωνικά αυθαιρεσιών επί των ανάλογων συντελεστών.
Σημειώνεται ότι για βοηθητικούς χώρους υπολογίζεται μειωτικός συντελεστής 50% για το πρόστιμο.
Σε ειδικές περιπτώσεις ο υπολογισμός του προστίμου δεν προκύπτει με τον προαναφερθέντα τύπο αλλά κατ’ αποκοπή ανάλογα με την περίπτωση. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες η αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση πληροί όλες τις παρακάτω προϋποθέσεις:
- είναι συνολικής επιφάνειας μέχρι είκοσι (20) τ.μ.,
- το μέγεθος της δεν υπερβαίνει το ποσοστό 20% της επιτρεπόμενης επιφανείας κάθε ιδιοκτησίας,
- είναι εντός οικοδομήσιμου τμήματος του οικοπέδου,
- δεν υπερβαίνει ποσοστό 10% του επιτρεπόμενου ύψους βάσει της οικοδομικής άδειας μετρούμενο από τη στάθμη του περιβάλλοντα χώρου που ορίζεται στην άδεια αυτή,
Τα πρόστιμα στις παραπάνω κατηγορίες είναι τα εξής:
- 1.500 ευρώ για ακίνητα σε εκτός σχεδίου περιοχές,
- 2.000 ευρώ για ακίνητα που βρίσκονται σε εντός σχεδίου και εντός οικισμών περιοχές με τιμή ζώνης έως 2.500 ευρώ,
- 3.000 για ακίνητα που βρίσκονται σε εντός σχεδίου και εντός οικισμών περιοχές με τιμή ζώνης μεγαλύτερη από 2.500 ευρώ.